អាណាចក្រខ្មែរ: ប្រាសាទព្រះវិហារ

ប្រាសាទព្រះវិហារ ស្ថិតក្នុងភូមិស្វាយជ្រំ ឃុំកន្ទួត ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ។ ប្រាសាទនេះបណ្ដែតខ្លួននៅលើកំពូលភ្នំព្រះវិហារដែលមានកម្ពស់៦២៥ម៉ែត្រ តាមបណ្ដោយខ្នងភ្នំដងរែក។ ភ្នំនេះមានលក្ខណៈចោតខ្លាំងមកខាងប្រទេសកម្ពុជា និងជម្រាលទៅខាងប្រទេសថៃ។ ប្រាសាទព្រះវិហារមានបរិមាត្រ ៨០០ គុណនឹង ៤០០ ម៉ែត្រ ហើយស្ថិតនៅរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ដែលអាចអោយគេមើលឃើញទិដ្ឋភាពដ៏អស្ចារ្យ។ ប្រាសាទនេះមានចម្ងាយ ៤០៥ គីទ្បូម៉ែត្រពីទីក្រុងភ្នំពេញ តែបើគេធ្វើដំណើរចេញពីទីរួមខេត្តព្រះវិហារវិញ វាមានចម្ងាយត្រឹមតែ១០៨គីឡូម៉ែត្រតែប៉ុណ្ណោះ ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវលេខ២១១ ទៅកាន់ស្រុកជាំក្សាន្ត។

ប្រាសាទនេះបានសាងសង់ឡើងនៅក្នុងអំឡុងចុងសតវត្សទី៩ និងដើមសតវត្សទី១២ ដោយព្រះមហាក្សត្រ៤អង្គ៖ ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១ (៨៨៩-៩១០) ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ (១០០២-១០៥០) ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ (១១១៣-១១៥០) និងព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៦ (១០៨០-១១០៩)។ គេពុំបានដឹង ថាស្តេចនីមួយៗបានកសាង និងបន្តកសាងនៅឆ្នាំណាអោយប្រាកដនោះទេ គេគ្រាន់តែដឹងថា ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាង និងបន្តកសាងពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។

ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានស្ថាបនាឡើង ដើម្បីធ្វើជាទីដែលគេរក្សាទុកលិង្គព្រះអាទិទេព ព្រះនាម ស្រីសិខៈ រិស្វារៈ ពីព្រោះតាមជំនឿរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ ជាពិសេសព្រះបាទ សូរ្យវរ្ម័នទី២ ក៏អ៊ីចឹងដែរ ដែលព្រះអង្គមានជំនឿទៅលើមហិទ្ធិឫទ្ធិរបស់អាទិទេពអង្គនេះ។ ដូច្នេះ ត្រូវតែបន់ស្រន់ គោរពបូជាលិង្គអាទិទេពអង្គនេះជាដាច់ខាត។ ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារនេះជាកន្លែងដែលព្រះមហាក្សត្រជួបជាមួយនឹងអាទិទេព ដែលមានលិង្គជាតំណាង ហើយមានមហិទ្ធិឫទ្ធិអស្ចារ្យ។ គេជឿថា លិង្គនេះនឹងនាំមកនូវភោគផល និងសេចក្តីសុខចម្រើនមកដល់ប្រទេសខ្មែរ។ ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារមិនមែនជាទីកន្លែងសម្រាប់ព្រះរាជាគង់នៅទេ ហើយក៏មិនមែនជាទីភូមិឋានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ តែកន្លែងសម្រាប់អ្នកបួស ដែលព្រះមហាក្សត្រអោយចូលមកតាំងសីល ដើម្បីនឹងជួយបន្តពិធីគោរពបូជាអាទិទេពនេះតទៅទៀត។

បើគិតចាប់ពីដីទំនាប ពីផ្លូវឡើងទៅដល់ប្រាសាទដែលនៅលើកំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេនោះ គឺគេត្រូវដើរឡើងតាមជណ្តើរជាច្រើនកាំ ដែលមានចម្ងាយប្រហែល ៨០៤ម៉ែត្រ។ មុននឹងឡើងពីដីទំនាប ទៅដល់ប្រាង្គប្រាសាទលើកំពូលភ្នំ គេត្រូវឆ្លងកាត់ខ្លោងទ្វារចំនួន៥។ ទីតាំងប្រាសាទនៅលើកំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេ មានកម្ពស់ ៦២៥ម៉ែត្រ ។ តួប្រាសាទសំខាន់នោះមានទំហំ ៣៥ម៉ែត្រគុណនឹង ៤៥ម៉ែត្រ ដែលគេគិតសង្ស័យថា វាជាកន្លែងដែលគេរក្សាទុកលិង្គអាទិទេព ឈ្មោះ ស្រីសិខៈ រិស្វារៈ នោះឯង។

គួរចងចាំថា ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានពួកអាណានិគមបារាំងប្រគល់ទៅអោយប្រទេសថៃកាន់កាប់ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៤ តែត្រូវព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ទាមទារបានមកវិញ ដោយសាលក្រមតុលាការអន្តរជាតិក្រុងទ្បាអេ សម្រេចអោយភាគីកម្ពុជាជាអ្នកឈ្នះក្ដីលើប្រទេសថៃក្នុងវិវាទប្រាសាទព្រះវិហារនេះនៅថៃ្ងទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២។ លុះថៃ្ងទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ អង្គការ UNESCO បានសម្រេចដាក់ប្រាសាទព្រះវិហាររបស់កម្ពុជាក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី៣២ នៅក្នុងទីក្រុងកេប៊ិក ប្រទេសកាណាដា៕

លីដា អំណត់

អាណាចក្រខ្មែរ

អក្សរសាស្ត្រ វប្បធម៌ អរិយធម៌

Friday, August 12, 2016

ប្រាសាទព្រះវិហារ

No comments:

Post a Comment