អក្សរសាស្ត្រ វប្បធម៌ អរិយធម៌

Wednesday, July 6, 2016

ប្រវត្តិអក្សរខ្មែរ






                                             អក្សរសិលាចារឹកទួលវត្តគំនូរ k៦០០
ជាតិសាសន៍ណាក៏ដូចជាតិសាសន៍ណាដែរ គឺតែងតែបានទទួលឥទ្ធិពលលើផ្នែក​អក្សរ​សាស្ត្រ ភាសា និងវប្បធម៌អរិយធម៌ពីគ្នាទៅ​វិញទៅមកតាមរយៈទំនាក់ទំនង។ ដើមឡើយ អក្សរមាន​កំណើតចេញពីប្រភពតែមួយប៉ុណ្ណោះលុះក្រោយមកក៏បានបែងចែកទៅជាអក្សរផ្សេងៗគ្នាដូច​ភាសា និងក្រុមមនុស្ស​ដែរ។ ការបែង​ចែកនេះ វាអាស្រ័យទៅនឹងការបែងចែកតំបន់រស់នៅ ពេលវេលា និង​គំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់​ជាតិពន្ធុនីមួយៗ។ ឆ្លងកាត់ដំណើរវិវត្តជាច្រើនពាន់ឆ្នាំ នាំអោយមនុស្សបង្កើតបានជាតិ​សាសន៍ ភាសា អក្សរ និងវប្បធម៌ផ្សេងៗគ្នាពាសពេញ​ពិភព​លោក។

        នៅប្រមាណ៤០០០ឆ្នាំមុនគ.ស ជនជាតិអេស៊ីបបានបង្កើតរូបនិងគំនូសផ្សេងៗតាង      អោយ​មនុស្ស សត្វ វត្ថុ និងអ្វីៗដែលពួកគេចង់និយាយ។ រូប និងគំនូសទាំងអស់នេះហៅ​ថា សក្តិលេខ[1]។ លុះដល់ប្រមាណ២០០០ឆ្នាំមុនគ.ស ចិនបានបង្កើតសក្តិលេខដែរ តែ​សក្តិ​លេខ​​ចិន​មានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅជាងអេស៊ីប[2]។ ក្រោយមកទៀត ប្រវត្តិវិទូបានស្រាវជ្រាវរក​ឃើញ​ថា ជនជាតិហ្វេនីស៊ី (Phenicien) ជាអ្នកដែលបានបង្កើតអោយមានតួអក្សរជាដំបូងគេបង្អស់ ហើយអក្សរហ្វេនីស៊ីនេះបានផ្តល់កំណើតអោយមានជាអក្សរផ្សេងៗទៀតក្នុងលោកដូចជា អក្សរ​ក្រិក អក្សរឡាតាំង អក្សរព្រាហ្មីនៅឥណ្ឌាជាដើម។ អក្សរព្រាហ្មីនេះបានកើតឡើងនៅ​ប្រមាណ១០០០ឆ្នាំមុនគ.ស ដែលពួកព្រាហ្មណ៍គិតថាអក្សរនេះបង្កើតឡើងដោយ​អទិទេព។ អក្សរព្រាហ្មីនេះបានផ្តល់កំណើតអោយផ្សេងៗជាច្រើនទៀតនៅប្រទេសឥណ្ឌា ហើយក្នុង​ចំណោម​នោះ អក្សរទេវនាគរី ត្រូវបានគេស្គាល់ច្រើនជាងគេ និងត្រូវបានគេយកមកកត់ត្រា​ភាសា​សំស្ក្រឹត។ លុះមកដល់ស.វ.ទី១នៃគ.ស. ឥណ្ឌាបានបង្ហូរឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនចូលមក​អាណា​ចក្រ​ខ្មែរតាមរយៈព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យ ឬព្រះបាទហ៊ុនទៀន ដែលបានមក សោ​យ​រាជ្យ​នៅ​នគរ​ភ្នំ។ ស្តេចអង្គនេះប្រហែលជាបាននាំមកនូវសាសនា វប្បធម៌ នយោបា​យ ភាសា អក្សរសាស្ត្រ​បែប​ឥណ្ឌាចូលមកយ៉ាងច្រើន ជាហេតុធ្វើអោយខ្មែរសម័យនោះបានធ្វើ​អក្ខរោបនីយកម្ម[3]ពី​អក្សរ​ព្រាហ្មី ដើម្បីកត់ត្រាសូរសៀងភាសាខ្មែរ និងសំស្ក្រឹត ម្យ៉ាងដើម្បីអោយស៊ីសង្វាក់នឹង​សាសនា​ដែលប្រើភាសាបាឡីសំស្ក្រឹតផងដែរ។ មានភស្តុតាងខ្លះទៀតថា អក្សរ​ខ្មែរបុរាណ​តាំងពីសម័យនគរភ្នំមានសណ្ឋានដូចអក្សរនៅឥណ្ឌាខាងទក្ខិណាបថ គឺអក្សរនៅសម័យ​បល្លវៈ និងចាលុក្យៈ ដែលជាអក្សរព្រាហ្មី[4]។ អ្នក​​ប្រាជ្ញបារាំងលោក អូហ្គូសបាថ៌ បានសរសេរ​ប្រៀបធៀបអក្សរខ្មែរយើងថា៖
1.    អក្សរចារឹកនៃព្រះបាទស្រីមារៈ នៅវ៉ូកាញ់ ដូចអក្សរនៃសិលាចារឹករបស់ព្រះ​បាទ រុទ្រទាមន៍នៅគិរនារ រឺដូចអក្សរនៃសិលាចារឹកសាតកណ៍ វាសិម្ធីបុត្រ នៅ​កាន់ហេរី
2.    អក្សរនៃសិលាចារឹកហាន់ជ័យ ខេត្តកំពង់ចាម ដូចនឹងអក្សរនៃសិលាចារឹក បាបបាថ នៅបត្តកល
3.    អក្សរនៃសិលាចារឹកបាយ៉ាំង ខេត្តតាកែវ ដូចគ្នានឹងអក្សរនៃសិលាចារឹក មង្គលីក នៅបាទាមិ[5]
        នៅស.វទី៧ មហាសករាជ៥៣៣ ត្រូវនឹងគ.ស.៦១១ អក្សរខ្មែរកម្លា​យពី​អក្សរ​ព្រាហ្មី​នេះ​មាន​វត្តមាននៅលើសិលាចារឹកទួលវត្តគំនូរដែលជាសិលាចារឹកភាសាខ្មែរចាស់ជាង​គេ (សិលា​ចារឹក​​ភាសាខ្មែរ​ដែលមានកាលបរិច្ឆេទ) និងនៅលើសិលាចារឹកវត្តស្វាយចេក​ដែលអាចមាន​ចំណាស់​ភាព​ជាងនេះទៅទៀត ក្រោយមកអក្សរបែបនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់​និងចចារឹកនៅលើ​ផ្ទាំង​សិលាក្នុងសម័យក្រោយៗមកទៀត ដោយឆ្លងកាត់ដំណើរវិវត្តច្រើនលើកច្រើន​សាររហូត​មកដល់​បច្ចុប្បន្ននេះ៕



1.​ លោក ឌឹក គាម បានសរសេរនៅក្នុង ចលនាអក្សរខ្មែរ ចុះផ្សាយក្នុងកម្ពុជាសុរិយាឆ្នាំ១៩៦៥ ថា នៅប្រមាណ ៣០០០ឆ្នាំមុនគ.. អេស៊ីបបានបង្កើតសក្តិលេខឡើង។ ចំណែកឯអ្នកស្រី ត្រឹង ងារ បានសរសេរនៅក្នុងសៀវ​ភៅ អរិយធម៌ខ្មែរ បោះពុម្ពឆ្នាំ១៩៧៤ ថា អេស៊ីបបានបង្កើត​សក្តិលេខ​នេះ​មុនគេ គឺតាំងពីប្រមាណ៤០០០ឆ្នាំមុនគ.ស.។
2. ត្រឹង ងារ, អរិយធម៌ខ្មែរ, បោះពុម្ពឆ្នាំ១៩៧៤។
3. អក្ខរោបនីយកម្ម= អក្ខរ+ឧបនីយកម្ម​​
4. សូមអាន ឌឹក គាម, វិវត្តអក្សរខ្មែរ, កម្ពុជសុរិយា,​ ១៩៦៥។
5. មីសែល ត្រាណេ, អំពីប្រភពវប្បធម៌ខ្មែរ, ២០០៨។ និង ឌឹក គាម, ការសិក្សាវិវត្តន៍នៃអក្សរខ្មែរ ។

No comments:

Post a Comment