ស្ពានសំខាន់របស់កម្ពុជា

ស្ពាន គឺជាសំណង់បណ្ដោយផ្លូវ ដែលសង់ឡើងដើម្បីធ្វើដំណើរកាត់ប្រឡាយ ស្ទឹង បឹង ទន្លេ សមុទ្រជាដើម ដើម្បីឆ្លងពីត្រើយម្ខាងទៅម្ខាង។ សម័យបច្ចុប្បន្ន ស្ពានមិនត្រឹមតែត្រូវ​បានសង់ឡើងដើម្បីឆ្លងកាត់ស្ទឹង បឹង ទន្លេ សមុទ្រប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងអាចសង់នៅ​កណ្ដាល​ទីក្រុង ទីប្រជុំជន ឬទីដែលមានយានយន្តកកកុញផងដែរ ដើម្បីងាយស្រួល​ក្នុង​ការ​ធ្វើដំ​ណើរ កាត់បន្ថយការកកស្ទះ និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។

សព្វថ្ងៃ កម្ពុជាមានស្ពានជាច្រើន ដែលត្រូវបានសង់ឡើងដើម្បីបម្រើដល់សេចក្តីត្រូវការ​របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទាំងការធ្វើដំណើរធម្មតា និងការដឹកជញ្ជូនក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ស្ពានសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្នរួមមាន៖

 

១. ស្ពានអ្នកលឿង : ស្ពាននេះស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ ១ ដែលមាន​ប្រវែង  បណ្ដោយ២២១៥​ម៉ែត្រ និងទទឹង១៣,៥០​ម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គក្រោម ដោយតភ្ជាប់ពី​ខេត្ត​កណ្តាល​ ទៅ​ខេត្ត​ព្រៃ​វែង។ ស្ពាននេះបានចាប់ផ្តើម​​បើកការ​ដ្ឋាន​​​សាង​សង់​​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១២ កុម្ភៈ ​២០១១ និងកសាងរួចរាល់ជាស្ថាពរនៅថ្ងៃទី ០៦ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១៥ ចំណាយ​ទឹកប្រាក់អស់ប្រមាណ ​​​​១៣០​លាន​​ដុល្លារ ដែលជាជំនួយឥតសំណងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន។ ស្ពាន​អ្នកលឿង ជា​ស្ពាន​មួយ​ត​ភ្ជាប់​ស្រុក​ពីរ ស្ថិត​នៅ​ត្រើយ​ម្ខាង​ម្នាក់​ នៃ​ស្រុក​លើកដែក ខេត្ត​កណ្ដាល និង​ស្រុក​ពាមរ ខេត្ត​ព្រៃវែង។

២. ស្ពាន​កោះកុង (​ស្ពាន​មិត្តភាព កម្ពុជា​-​ថៃ​): ស្ពាននេះមាន​ប្រវែង ១ ៩០០ ម៉ែត្រ ទទឹង ៩ ម៉ែត្រ និងកម្ពស់ពីផ្ទៃទឹកប្រវែង ៧ ម៉ែត្រ សង់ឆ្លងកាត់​ទន្លេ​កោះ​ប៉ោ ​ក្នុង​ខេត្តកោះកុង។ ស្ពាននេះសាងសង់ឡើងនៅឆ្នាំ២០០២ និងរួចរាល់ជាស្ថាពរនៅឆ្នាំ.......ជាស្ពានឯកជនយកប្រាក់ពីអ្នកដែលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់។ ស្ពាននេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយក្រុមហ៊ុនវិនិយោគរបស់លោកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់​។

៣. ស្ពាន​ស្ទឹង​ត្រែង : មាន​ប្រវែងបណ្ដោយ ១ ៧៣១ ម៉ែត្រ និងទទឹង ១៣ ម៉ែត្រ។​ ស្ពាននេះសង់ឆ្លងកាត់​ទន្លេមេគង្គ​ ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ភូមិបាចុង សង្កាត់ព្រះបាទ ក្រុងស្ទឹងត្រែង ទៅស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហា។ វាត្រូវបានសាងសង់គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ដល់ថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥ ។ ស្ពាននេះចំណាយថវិកាសរុបចំនួន ១១៦,៥ លានដុល្លារ ដែលជាប្រាក់កម្ចីឥណទានសម្បទានពីរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន រួមជាមួយថវិកាបដិភាគរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

៤. ស្ពាន​គី​ហ្សូ​ណា : មាន​ប្រវែងបណ្ដោយ ១ ៥០០ ម៉ែត្រ និងទទឹង......... ឆ្លងកាត់​ទន្លេមេគង្គ​ ស្ថិត​ក្នុងក្រុងកំពង់ចាម នៃទីរួមខេត្តកំពង់ចាម។ ស្ពា​​ននេះសង់ឡើងរយៈពេលបីឆ្នាំ គិតចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៨ ដល់ឆ្នាំ២០០១ ដោយចំណាយទឹកប្រាក់ជាង ៥៦លានដុល្លារអាមេរិក ដែលជាជំនួយឥតសំណងពីរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន។

៥. ស្ពាន​ព្រែក​តា​មា​ក់ : មាន​ប្រវែងមបណ្តោយ ១.០៦៦ ម៉ែត្រ និង ទទឹងប្រវែង ១៣,៥០ ម៉ែត្រ។ ស្ពាននេះសង់ឆ្លងកាត់​ទន្លេមេគង្គ​ ស្ថិតនៅក្នុង​ខេត្តកណ្តាល​។ វាត្រូវបានសាងសង់នៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៧ ហើយត្រូវបានដាក់សម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់នៅថ្ងៃទី ២៤ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១១ ដោយចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ៤៣,៥ លានដុល្លារ ដែលជាប្រាក់កម្ចីពីរដ្ឋាភិបាល សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនចំនួន និងប្រាក់បដិភាគរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

៦. ស្ពាន​សេ​កុង :  មាន​ប្រវែងបណ្ដោយ ១០៥៧​ម៉ែត្រ និងទទឹងប្រវែង ១១ ម៉ែត្រ កម្ពស់ ២១ ម៉ែត្រ នៅរដូវប្រាំង។ ស្ពាននេះសង់ឆ្លងកាត់​ទន្លេមេគង្គ​ នៃខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ស្ពាននេះបានសាងសង់នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៥ ហើយរួចរាល់ជាស្ថាពរនៅឆ្នាំ២០០៨ ដោយចំណាយថវិកាអស់៧៤,៣ លានដុល្លារ ដែលជាកម្ចីរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ៧០លានដុល្លារ និង  រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ៤,៣លានដុល្លារ។

៧. ស្ពាន​ព្រែក​ព្នៅ​ : មាន​ប្រវែង ៩៩៦​ម៉ែត្រ និងទទឹងប្រវែង ១៤ ម៉ែត្រ សង់ឡើងឆ្លងកាត់​ទន្លេសាប ស្ថិត​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។ វាត្រូវបានគេសាងសង់ឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៨ ហើយត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នៅថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ ចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ៤៣.៥៥០.០០០ ដុល្លារ ដោយក្រុមហ៊ុនវិនិយោគរបស់ឧកញ៉ា លី យ៉ុង ផាត់។

៨. ស្ពាន​ព្រែក​ក្តាម : មាន​ប្រវែង ៩៨១​ម៉ែត្រ ទទឹងប្រវែង ១៣,៥០ ម៉ែត្រ និងកម្ពស់ ១០ ម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់​ទន្លេសាប ស្ថិត​ក្នុង​ខេត្តកណ្តាល​។ ស្ពានព្រែកក្តាមបានបើកការដ្ឋានស្ថាបនាកាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៧ ហើយរួចរាល់ជាស្ថាពរនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១០ ដោយចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ២៨,៨ លានដុល្លារ ដែលជាកម្ចីពីរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋចិន។

៩. ស្ពាន​កោះពស់ : មាន​ប្រវែង​៩០០​ម៉ែត្រ ទទឹងប្រវែង ១២ ម៉ែត្រ និងកម្ពស់ ៣២,៥ ម៉ែត្រ ពីលើផ្ទៃសមុទ្រ ស្ថិតនៅខេត្តព្រះសីហានុ។ ស្ពាននេះបានសាងសង់ឡើងចាប់ពីខែមករា ឆ្នាំ២០០៨ ហើយបានសម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់នៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១ ដោយចំណាយ​ថវិកាអស់ចំនួន ៣០០ លានអឺរ៉ូ ជាថវិការបស់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគកោះពស់។

១០. ស្ពាន​តា​ខ្មៅ : មាន​ប្រវែង ៨៥៥​ម៉ែត្រ និង ទទឹង ១៣,៥ ម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់​ទន្លេបាសាក់ស្ថិតនៅចំណុចភូមិព្រែកសំរោង សង្កាត់តាខ្មៅ ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល​។ ស្ពាននេះបានដំណើរការសាងសង់ពីថ្ងៃទី៦ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ២០១១ ហើយបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០១៤ ដោយចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ៣២,៨៩ លានដុល្លារ ជាប្រាក់កម្ចីសម្បទានពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងថវិកាបដិភាគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ។

១១. ស្ពាន​ជ្រោយចង្វារ​ទី​២ (ស្ពាន​មិត្តភាព​កម្ពុជា​-​ចិន) មាន​ប្រវែង​៧១៩​ម៉ែត្រ និង ទទឹង ១៣,៥ ម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់​ទន្លេសាប ស្ថិត​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។ ស្ពាននេះបានចាប់ផ្តើមសាងសង់ពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ ហើយបញ្ចប់ការសាងសង់នៅចុងឆ្នាំ២០១៤ ដែលត្រូវចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ២៧,៥ លានដុល្លារ ដែលជាប្រាក់ឥណទានហិរញ្ញប្បទានពីប្រទេសចិន។

១២. ស្ពាន​ជ្រោយចង្វារ​ទី​១ (​ស្ពាន​មិត្តភាព​កម្ពុជា​-​ជប៉ុន​) មាន​ប្រវែង ៧១០ ម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់​ទន្លេសាប ស្ថិត​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។ ដើមឡើយស្ពាននេះត្រូវបានសាងសង់ទ្បើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសម្តេច ព្រះនរោត្តមសីហនុ ក្រោមការជួយឧបត្ថមរបស់ប្រជាជន និងរាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសជប៉ុននៅឆ្នាំ១៩៦២ (ឯកសារខ្លះនិយាយថា១៩៦៦) តែជាអកុសល ដោយ​សារ​តែសង្គ្រាមបានចាប់ផ្តើមឆេះរោលរាលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ស្ពាននេះត្រូវបានគេដាក់គ្រាប់បែកបំផ្ទុះឱ្យខូច និងដាច់ចេញពីគ្នានៅវេលាម៉ោង១២យប់ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ដើម្បីផ្តាច់ទំនាក់ទំនង និងការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់នាពេលនោះ។

ជាថ្មីម្តងទៀតស្ពាននេះត្រូវបានជួសជុល និងសាងសង់ទ្បើងវិញចាប់ពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩២ ហើយរួចរាល់នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩៤។ ស្ពានជ្រោយចង្វាចាស់នេះមានប្រវែង ៧១០ ម៉ែត្រ ចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ២៣,២ លានដុល្លារ ដែលជាប្រាក់ជំនួយរបស់ប្រជាជន និង រាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសជប៉ុន ដោយដាក់ឈ្មោះថា «ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-ជប៉ុន» ។

១៣. ស្ពានអាកាសស្ទឹងមានជ័យ : ជាស្ពានអាកាសទី ៣ ដែលត្រូវបានសង់ឡើងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ វាត្រូវបានសង់នៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ ហើយរួចរាល់នៅថ្ងៃទី៣១ ខែ   កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ដោយចំណាយទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ១៨. ៩៧៦.៦៧៨ ដុល្លារ ។

ស្ពានអាកាសស្ទឹងមានជ័យនេះមានរូបរាងដូចជាមេអំបៅ ត្រូវបានសិក្សាប្លង់មេតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសដូចខាងក្រោម៖

-សាងសង់ស្ពានអាកាសធំពីបេតុងអារម៉េស្របលើផ្លូវ២៧១ ត្រង់ចំណុចភ្លើងស្តុប មានទទឹងប្រវែង ១៤,៨០ ម៉ែត្រ សម្រាប់ចរាចរណ៍ទ្វេទិស ដោយមានពីរខ្សែទៅ និង ពីរខ្សែមក។

-សាងសង់ស្ពានអាកាសតូចពីរឯកទិសពីបេតុងអារម៉េ មានទទឹងប្រវែង ៦,៥០ ម៉ែត្រ និង សាងសង់ស្ពានបេតុងមួយទៀត ជំនួសស្ពានបាទ្បេ ដែលមានទទឹងប្រវែង ៨ ម៉ែត្រ ។

-អ៊ុតកៅស៊ូអមសងខាងស្ពានមានទទឹងប្រវែងពី ៥,៥០ម៉ែត្រ ទៅ ៧ម៉ែត្រ និងចិញ្ចើម ៣ ម៉ែត្រ ។

-កម្ពស់សុវត្ថិភាពក្រោមស្ពានមានប្រវែង ៥,២០ម៉ែត្រ ។

-ក្រៅពីនេះស្ថាបនាលូ ច្រាំងបេតុង ជើងទេរប្រឡាយ សួនច្បារ ខឿនបែងចែកទ្រូងស្ពាន ដំទ្បើងបង្គោលភ្លើង លាបគំនូសចរាចរណ៍ ដាក់ស្លាកសញ្ញាចរាចរណ៍ជាដើម ។

ថវិកាសាងសង់ស្ពាននេះបានមកពីគម្រោងវិនិយោគនៅតំបន់កោះពេជ្រ។ ស្ពាននេះស្ថាបនាដោយក្រុមហ៊ុន O.C.I.C. ជាក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក។

១៤. ស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ :  ស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ជាស្ពានអាកាសសាងឡើងមុនដំបូងគេក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ស្ពាននេះមានប្រវែងបណ្ដោយ ៣០៨ម៉ែត្រ និងទទឹង ១៤,២ម៉ែត្រ កម្ពស់ ៧,៤ម៉ែត្រ។ វាបានសាងសង់នៅថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៩ និងរួចរាល់នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១០ ដោយចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ៦.០៤៨.៤២៤ ដុល្លារ ដែលជាថវិការដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈសាលារាជធានីភ្នំពេញ។

១៥. ស្ពានអាកាស ៧ មករា : ស្ពានអាកាស ៧ មករា ត្រូវបានស្ថាបនានៅថ្ងៃទី ២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ និងរួចរាល់នៅថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២ ។ ស្ពានអាកាស ៧ មករា ជាស្ពានអាកាសទី២ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានបណ្តោយប្រវែង ៣៤៥ ម៉ែត្រ និងទទឹង ១៥,២០ ម៉ែត្រ សង់តាមបណ្ដោយមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្ស៊ី និងទម្លាក់ខ្នែងជាដៃស្ពានទៅស្របនឹងមហាវិថីកម្ពុជាក្រោមមានបណ្តោយប្រវែង ១៦០ ម៉ែត្រ និងទទឹង ៦,៥ម៉ែត្រ។ វាត្រូវបានសង់ដោយក្រុមហ៊ុន O.C.I.C. ចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ៨,៧០៥,៨០៨ ដុល្លារ ជាថវិកាបានមកពីការជួលដីនៅតំបន់កោះពេជ្រ។

១៦. ស្ពានព្រះមុនីវង្ស : ស្ពានព្រះមុនីវង្សចាស់ត្រូវបានសាងសង់ទ្បើងនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩២៩។ ដំបូងទ្បើយស្ពានព្រះមុនីវង្ស ជាស្ពានដែកមានឈ្មោះថា ស្ពានជ្រោយតាឱក។ វាបានបាក់ខូចរូបរាងនៅក្នុងកំលុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០។ ក្រោយមកវាត្រូវបានសាងសង់ជាថ្មីទ្បើងវិញពីបេតុងអារម៉េ ដោយដាក់ឈ្មោះថា «ស្ពានព្រះមុនីវង្ស» រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

ស្ពានព្រះមុនីវង្សថ្មីត្រូវបានសាងសង់ឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៦ ហើយបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៩ ។ ស្ពានព្រះមុនីវង្សថ្មីសង់អែបនឹងស្ពានព្រះមុនីវង្សចាស់ មានប្រវែង ២៦៩,២ម៉ែត្រ និងទទឹងប្រវែង ១៤ម៉ែត្រ ដោយចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ១០.៤៨៩.០៩៧ ដុល្លារ ជាថវិការបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈសាលារាជធានីភ្នំពេញ។